บทที่ 1 ระบบสารสนเทศ

ข้อมูล (Data) ข้อเท็จจริงที่ได้จากการรวบรวมข้อมูล ซึ่งมีทั้งที่อยู่ในรูปแบบตัวอักษร ข้อความ  ตัวเลขรูปภาพและ เสียงสารสนเทศ (Information) ข้อมูลที่ผ่านการประมวลผล เพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

ระบบสารสนเทศ (Information System) คือ กระบวนการรวบรวม บันทึก ประมวลผลให้เป็นสารสนเทศ และเผยแพร่สารสนเทศนั้น

กระบวนการทำงาน 
1.)การนำข้อมูลเข้า (Input) เป็นข้อมูลดิบที่ได้จากการเก็บรวบรวมนำไปประมวลผลให้เป็นสารสนเทศ

   2.)การประมวลผลข้อมูล (Process) คือ การดัดแปลงข้อมูลดิบให้เป็นสารสนเทศ อาจทำได้ด้วยเรียงลำดับ การคำนวณ การจัดรูปแบบ และการเปรียบเทียบ 

3.)การแสดงผล (Output) เป็นการนำผลลัพธ์ที่ได้จากการประมวลผลมาแสดงในรูปแบบที่ผู้ใช้ต้องการ 

4.)การจัดเก็บข้อมูล (Storage) เป็น การจัดเก็บข้อมูลดิบหรือสารสนเทศทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับระบบสารสนเทศ เพื่อการนำกลับมาใหม่ในอนาคต

ลักษณะของระบบสารสนเทศที่ดี

1.เชื่อถือได้ (Reliable)

2.เข้าใจง่าย (Simple)

3.ทันต่อเวลา (Timely)

4.คุ้มราคา (Economical)

5.ตรวจสอบได้ (Verifiable)

6.ยืดหยุ่น (Flexible)

7.สอดคล้องกับความต้องการ (Relevant)

8.สะดวกในการเข้าถึง (Accessible)

9.ปลอดภัย (Secure)

 ประเภทของระบบสารสนเทศ

1.ระบบสารสนเทศประมวลรายการธุรกรรม (TPS: Transaction Processing system) เป็นระบบสารสนเทศที่เกี่ยวกับการบันทึก และประมวลผลข้อมูลที่เกิดจากการทำธุรกรรมหรือการปฏิบัติงานประจำ

2.ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (MIS: Management Information System) เป็นการนำข้อมูลจากระบบสารสนเทศประมวลผลเพื่อนำไปใช้ในการควบคุมการทำงานหรือตัดสินใจในระดับปฏิบัติการ

3.ระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจ (DSS: Decision Support System) เป็นการรวบรวมข้อมูลจากภายในและภายนอกองค์กรเพื่อนำมาประมวลผลให้ได้สารสนเทศที่ช่วยผู้บริหารระดับสูงตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ โดยมีความยืดหยุ่นสูง

4.ระบบสารสนเทศเพื่อสนับการตัดสินใจแบบกลุ่ม (GDSS: Group Decision Support System) เป็น ระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการแลกเปลี่ยน กระตุ้น ระดมความคิด และแก้ปัญหาความขัดแย้งภายในกลุ่ม มักใช้ในการประชุมทางไกลการลงคะแนนเสียง และการสอบถามความคิดเห็น 

5.ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (GIS: Geographic Information System) เป็นระบบสารสนเทศที่ทำการจัดเก็บข้อมูลทางภูมิศาสตร์ แล้วนำมาจัดแสดงในรูปของแผนที่ดิจิทัลซึ่งระบุที่ตั้งทางภูมิศาสตร์

6.ระบบสารสนเทศสนับสนุนการตัดสินใจของผู้บริหารระดับสูง (EIS: Executive Information System) เป็น ระบบสารสนเทศที่ช่วยสนับสนุนการวิเคราะห์ปัญหาศึกษา แนวโน้มในเรื่องที่สนใจ เพื่อสรุปสารสนเทศให้ผู้บริหารเข้าใจได้ง่าย และประหยัดเวลา

7.ปัญญาประดิษฐ์ (AI: Artificial Intelligence) คือ การพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ให้มีพฤติกรรมเหมือนมนุษย์ โดยเฉพาะความสามารถในการเรียนรู้และความสามารถทางประสาทสัมผัส ซึ่งเลียนแบบการเรียนรู้และตัดสินใจของมนุษย์

8.ระบบสารสนเทศสำนักงาน (OIS: Office Information System หรือ OAS: Office Automation System) เป็นระบบที่นำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของผู้ปฏิบัติงานและผู้บริหาร

องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ

1.ฮาร์ดแวร์ (Hardware)

เครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่างที่ใช้งานในระบบสารสนเทศ แบ่งได้ตามหน่วยการทำงานได้ดังนี้

1.)หน่วยรับข้อมูล(Input Unit) ทำหน้าที่รับข้อมูล

2.หน่วยประมวลผลกลางหรือซีพียู (CPU : Central Processing Unit) 

3.หน่วยความจำ (Memory Unit) เป็นหน่วยที่ทำงานด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วยความเร็วมากที่สุด

4.หน่วยแสดงผล (Output unit) ทำหน้าที่แสดงผลที่ได้จากการประมวลผลข้อมูล

 2.ซอฟต์แวร์ (Software)

ทำหน้าที่ควบคุมให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานให้ได้ตามผลลัพธ์ที่ต้องการ ซอฟต์แวร์แบ่งเป็น 2ประเภท

1.)ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software) เป็นโปรแกรมหรือคำสั่งที่ทำหน้าที่ควบคุมการปฏิบัติงานของเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อื่นๆที่เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์

2.)ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software)เป็นโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นเพื่อให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานด้านต่างๆตามความต้องการของผู้ใช้ เรียกได้อีกอย่างหนึ่งว่า เป็นซอฟต์แวร์เฉพาะงาน

3.บุคลากร

   แบ่งได้4ระดับ ดังนี้

1.)นักวิเคราะห์ระบบ (system Analyst) คือ ผู้ที่ทำการวิเคราะห์การทำงานของคอมพิวเตอร์หรือระบบสารสนเทศ

2.)โปรแกรมเมอร์ (Programmer) คือ ผู้ที่ทำหน้าที่รับระบบสารสนเทศจากนักวิเคราะห์ระบบที่ได้จัดทำไว้มาเขียนหรือ สร้างโปรแกรมเพื่อที่จะสั่งงานให้เครื่องคอมพิวเตอร์ให้ทำงานได้ผลลัพธ์ออกมา

3.)เจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติงานเครื่อง (Operater) คือ ผู้ที่ทำหน้าที่ติดตั้งโปรแกรมลงในคอมพิวเตอร์เพื่อให้คอมพิวเตอร์สามารถใช้งานได้ตรงตามที่เราต้องการ

4.)ผู้ใช้(User) คือ ผู้ที่ใช้ระบบสารสนเทศโดยตรง โดยจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับการใช้คอมพิวเตอร์และโปรแกรมที่ใช้

4.ข้อมูล ต้องมีคุณสมบัติต่างๆดังนี้

ด้านเนื้อหา-มีความถูกต้อง เที่ยงตรง กะทัดรัด รัดกุม

ด้านกระบวนการ-มีความปลอดภัยในด้วยการเข้าถึงข้อมูลตรงตามที่ต้องการ

ด้านเวลา-มีความเป็นปัจจุบันมีระยะเวลา

ด้านรูปแบบ-มีความชัดเจน เข้าใจง่าย

5.ขั้นตอนการปฏิบัติงาน

คือ ขั้นตอนการทำงานเพื่อให้ได้สารสนเทศที่ต้องการ โดยการนำข้อมูลเข้าสู่ระบบ การประมวลผลข้อมูล การแสดงผล การจัดเก็บข้อมูลเรียกว่า วงจรการพัฒนาระบบ สามารถแบ่งเป็นขั้นตอนต่างๆดังนี้

1.)การวางแผนระบบ-เป็นขั้นตอนแรกสุดของการพัฒนาระบบสารสนเทศในการวางแผนระบบสารสนเทศนั้นมีจุดมุ่งหมายเพื่อการตรวจสอบระบบงานเบื้องต้น

2.)วิเคราะห์ระบบ-เป็นขั้นตอนที่ต้องวิเคราะห์งานเดิมและงานปัจจุบันซึ่งอาจเป็นระบบงานที่ใช้ คอมพิวเตอร์อยู่หรือไม่ก็ได้เพื่อให้ทราบถึงรายละเอียด ทั้งข้อดีและข้อเสีย

3.)การออกแบบระบบ-เป็นการนำผลลัพธ์ที่จากการวิเคราะห์มาพัฒนาเป็นรูปแบบกายภาพ

4 .)การพัฒนาระบบ-ประกอบไปด้วยการเขียนโปรแกรมเพื่อสร้างระบบงานเป็นการทดสอบโปรแกรมหน่วยย่อย การทดสอบระบบรวม เป็นต้น

5.)การติดตั้งระบบ-เป็นขั้นตอนการส่งมอบระบบงานเพื่อนำไปใช้จริง

6.)การดูแลรักษาระบบ-เป็นขั้นตอนสุดท้ายในวงจรการพัฒนาระบบ ซึ่งเป็นขั้นตอนการดูแลแก้ไขปัญหางาน